Kakeibo (คะเคโบะ) มาจากภาษาญี่ปุ่นแปลว่า สมุดบัญชีครัวเรือน ถูกคิดค้นขึ้นครั้งแรกในปี 1904 โดยคุณฮานิ โมโตะโกะ นักหนังสือพิมพ์หญิงคนแรกของญี่ปุ่น ที่ต้องการหาวิธีการออมเงินและจัดการงบประมาณรายรับรายจ่ายให้ครอบครัวได้ดียิ่งขึ้น แนวคิดสำคัญของ ตะเตโบะ คือการชี้ให้เห็นถึงรายจ่ายที่ฟุ่มเฟือยและตัดรายจ่ายตรงส่วนนี้ออกไป

วิธีเก็บเงินแบบ ‘Kakeibo’

หลักการของ Kakeibo ต้องอาศัยความสม่ำเสมอและความพยายามในช่วงแรก เริ่มต้นด้วยการจดบันทึกรายรับรายจ่ายแบบรายวัน และรายสัปดาห์ หรืออาจจะเปลี่ยนไปใช้แอปพลิเคชันจัดการแทนก็ได้ โดยให้แบ่งการบันทึกเป็นหมวดหมู่ต่างๆ เช่น ค่าใช้จ่ายที่จำเป็น (ค่าเดินทาง, ค่าเช่าบ้าน, ค่าน้ำค่าไฟ, ค่าอาหาร) รายจ่ายเพื่อการพักผ่อนหย่อนใจ และรายจ่ายพิเศษอื่นๆ เป็นต้น ยิ่งบันทึกรายรับรายจ่ายละเอียดก็จะช่วยให้คำนวนเงินคงเหลือสิ้นเดือนได้ดี ยกตัวอย่างเช่น การซื้อกินขนมจุกจิกช่วงระหว่างทำงานในแต่ละวันหากนำมารวมกันแล้วก็คงไม่ใช่จำนวนน้อยๆ พวกนี้ก็สามารถบันทึกลง Kakeibo ได้ด้วยเหมือนกัน

ปรัชญาของ ‘Kakeibo’  

สิ่งสำคัญตามปรัชญาของ Kakeibo คือต้องตอบคำถามแต่ละข้อก่อนซื้อของทุกครั้ง โดยแต่ละคำถามจะให้เราได้พูดคุยกับตัวเองทุกครั้งก่อนซื้อสินค้าหรือบริการว่า เราซื้อสิ่งนี้เพราะจำเป็น หรือซื้อเพียงเพราะอยากได้   ซึ่งจะมีชุดคำถามดังนี้

• คุณสามารถอยู่ได้โดยไม่มีของชิ้นนี้ได้ไหม?
• สถานการณ์ทางการเงินของคุณตอนนี้ ซื้อของชิ้นนี้ได้หรือไม่?
• คุณจะใช้สินค้าชิ้นนี้จริง ๆ หรือ?
• บ้านคุณมีพื้นที่พอสำหรับมันรึเปล่า?
• คุณเจอสินค้าชิ้นนี้ได้อย่างไร?
• อารมณ์ของคุณในวันนี้เป็นแบบไหน? (ใจเย็น เครียด อยู่ในช่วงเทศกาล หรือกำลังรู้สึกไม่ดีกับตัวเอง)
• คุณรู้สึกอย่างไรเมื่อซื้อมาแล้ว? (มีความสุข ตื่นเต้น เฉยเฉย)

เห็นได้ว่า การออมเงินแบบ Kakeibo ช่วยให้เราได้ทบทวนตัวเองเพิ่มขึ้นอีกหลายชั้น จากเดิมที่เห็นของชิ้นนี้แล้วอาจจะหยิบไปจ่ายตังในทันที ก็จะทำให้เราฉุกคิดการใช้จ่ายแต่ละครั้ง และถึงแม้ว่าจะช่วยให้เราออมเงินได้อย่างมีประสิทธิภาพ แต่ไม่ได้หมายความว่าต้องตัดความสุขในการใช้จ่ายออกไปทั้งหมด อะไรที่ชอบ และอยากซื้อเพื่อให้รางวัลกับตัวเอง ก็ยังสามารถทำได้ เพียงแต่ให้คิดก่อนซื้อ และไม่ตามใจตัวเองมากเกินไป